At købe en brugt bil er som at åbne en skattekiste fyldt med ubegrænsede muligheder og spændende eventyr på vejen. Men denne skattekiste kan også indeholde skjulte farer og uønskede overraskelser, hvis du ikke kender dine rettigheder som bilkøber.
I dette blogindlæg vil vi udforske de afgørende rettigheder, du har, når du begiver dig ind i den spændende verden som brugtvognshandel udgør. For selvom du køber bilen brugt, har du i mange tilfælde en række rettigheder, som du måske ikke er klar over.
Læs med og bliv meget klogere på dine rettigheder som brugtvognskøber.
Garanti, reklamationsret og formodningsreglen
Når man snakker om rettigheder i forhold til brugtvognshandel, er der tre nøglebegreber du skal kende til; garanti, reklamationsret og formodningsreglen. Sammen udgør de i købeloven en treenighed af beskyttelsesforanstaltninger, der sikrer, at du som brugtbilskøber har solide værktøjer til at håndtere næsten enhver udfordring, der måtte opstå i forbindelse med dit køb.
- Garanti
Garanti dækker i fremtiden og repræsenterer et tilsagn fra garantigiveren, enten en bilforhandler eller importør, om at tage ansvar for eventuelle fejl og mangler, som måtte opstå på bilen, efter du har erhvervet den.
Garanti er ikke en standard i brugtvognshandel, men noget du kan forhandle dig til, hvis du køber bilen hos en bilforhandler. Du skal selvsagt prøve at forhandle dig til en så lang garanti som muligt – gerne mindst seks måneder.
- Reklamationsret
Ifølge købeloven har du reklamationsret i op til to år fra det tidspunkt, hvor du modtager varen, som f.eks. en bil. Din ret til at reklamere omfatter eventuelle mangler, der eksisterede på varen ved levering eller var under udvikling på dette tidspunkt. Det inkluderer f.eks. konstruktionsfejl og materialefejl.
Man kan dog ikke udnytte reklamationsretten på fejl, hvor årsagen til fejlen først opstår efter købet. Den gælder altså udelukkende ved fejl som allerede var på bilen ved køb, eller som var under udvikling ved købet. Det er altså i princippet ikke afgørende, hvor længe efter købet du opdager fejlen, men hvorvidt fejlen var på bilen ved selve handlen.
Hvis du f.eks. du har købt en brugt bil og efter nogen tid opdager, at strømstikket ved anhængertrækket er defekt, kan man antage, at dette problem også eksisterede fra starten. Dette fører os til formodningsreglen.
- Formodningsreglen
Når du reklamerer over en fejl på en bil, kommer formodningsreglen i spil. Det betyder, at i den første periode efter købet er det den erhvervsdrivende, der har ansvaret for at bevise, at fejlen ikke eksisterede på varen – eller var under udvikling – da du købte den. Hvis det ikke er muligt at fastslå præcist hvornår manglen opstod, træder købelovens formodningsregel i kraft, og man går ud fra, at manglen eksisterede på tidspunktet for levering af varen.
Det er værd at bemærke, at en ny købelov trådte i kraft den 1. januar 2022, og derfor vil der i en overgangsperiode være to forskellige regelsæt i forhold til formodningsreglen. Hvis du har købt din brugte bil før den 1. januar 2022, gælder formodningsreglen i 6 måneder efter levering. Hvis dit køb og levering fandt sted 1.januar 2022 eller senere, gælder formodningsreglen i 12 måneder efter levering.
Den nye købelov fra 2022 giver dig som forbruger en fordel, da den forlænger perioden, hvor den erhvervsdrivende skal bevise, at en fejl ikke eksisterede ved købet af varen. Dette er især vigtigt ved handel med brugte biler hos forhandlere, da den forlængede formodningsregel kan have stor betydning.
Dine rettigheder afhænger af sælger
Både garantien, reklamationsretten og formodningsreglen indgår som nævnt i købeloven, men det er ikke i alle brugtvognshandler, at du er dækket af købeloven. Det afhænger nemlig af, hvem du køber den brugte bil af.
Det er altså afgørende for dine rettigheder, hvorvidt du køber den brugte bil fra en forhandler, om det er på en bilauktion eller om det er gennem en privatperson.
Bilen er købt hos en forhandler
Når du køber en brugt bil hos en forhandler, er du dækket af købelovens regler. Det vil bl.a. sige, at du har 2 års reklamationsret fra leveringsdagen.
I tilfælde af, at oplever en fejl på den brugte bil som er omfattet af købeloven, har du ret til at kræve, at fejlen bliver udbedret, eller du kan anmode om at få dine penge tilbage. Købelovens regler omfatter mangler, der eksisterede på tidspunktet for levering, eller hvor årsagen til manglen var til stede på leveringstidspunktet, selvom manglen først viser sig senere.
De krav du kan stille til bilen kan variere afhængigt af faktorer som bilens alder, pris og kilometertal. For eksempel kan du stille højere krav, hvis det drejer sig om en nyere og dyrere bil, end hvis det er en ældre og billigere bil med mange kilometer på tælleren.
Hvis du har fået en garanti i forbindelse med købet, skal du være opmærksom på, at garantien ikke erstatter din ret til reklamation i henhold til købeloven. Garantien løber parallelt med reklamationsretten og kan have kortere varighed.
Desuden kan garantien være begrænset til at dække visse dele af køretøjet, såsom motoren eller gearkassen. Forhandleren kan i øvrigt kun bruge termen “garanti,” hvis garantien giver dig bedre vilkår end du allerede får gennem købeloven.
Bilen er købt på en auktion
Har du købt en brugt bil på auktion, er det personen der har indleveret bilen til auktionen, der hæfter som sælger. Vil auktionshuset ikke oplyse hvem vedkommende er, det er i stedet auktionshuset der hæfter som sælger.
Kommissionssalg af brugte biler
I tilfælde af kommissionssalg fungerer brugtbilsforhandleren som mægler, ved at sælge bilen i sit eget navn, men på vegne af en tredjepart. Brugtbilsforhandleren er ansvarlig for eventuelle mangler ved den brugte bil i denne type salg. Dette indebærer, at købet klassificeres som et forbrugerkøb, hvilket giver dig den særlige beskyttelse, der er fastlagt i købeloven for forbrugerkøb.
Formidlingssalg af brugte biler
Hvis brugtbilsforhandleren informerer dig om, at han agerer som mægler for en privat forbruger (faciliterer salget), skal dette klart og tydeligt fremgå ved købet. Aftalen skal indgås direkte mellem dig og bilens ejer, og både din identitet og ejerens identitet skal være præcist specificeret i slutsedlen.
I tilfælde af, at der opstår fejl eller mangler på bilen, skal du henvende dig til den private sælger af bilen for at håndtere eventuelle klager eller problemer. I denne situation har du ikke mulighed for at anvende Ankenævn for biler til at løse tvister, hvilket gør det nødvendigt at søge juridisk rådgivning eller retshjælp for at beskytte dine rettigheder og interesser.
Bilen er købt af en privatperson
Når du indgår en handel med en privatperson, skal du være opmærksom på, at du ikke er omfattet af de beskyttende paragraffer i købeloven, som normalt gælder for forbrugere.
Det betyder, at en privat sælger har mulighed for at sælge en brugt bil under generelle forbehold, såsom “købt som beset” eller “uden reklamationsret”.
Det er vigtigt at bemærke, at en privat sælger ikke anses som en ekspert, uanset hvor længe han måtte have ejet og kørt i bilen. Derfor kan du ikke kræve, at fejl og mangler rettes, hvis sælgeren ikke havde kendskab til dem på tidspunktet for salget.
Typer af skader og hvordan du er beskyttet, hvis du opdager dem
Først og fremmest er det vigtigt at pointere, at en bilforhandler gerne må sælge dig en bil med fejl. Det er dog afgørende, at vedkommende oplyser dig klart og tydeligt om den/de konkrete fejl der er på bilen – medmindre fejlen ligger inden for den forventelige i forhold til bilens alder, pris og antal kørte kilometer.
I tilfælde af konflikt er det bilforhandleren der skal kunne bevise, at vedkommende klart og tydeligt har oplyst dig om de konkrete fejl på bilen og hvilken betydning de har.
Overordnet set kan fejl på bilen inddeles i fire hovedgrupper:
- Kosmetiske fejl
- Sikkerhedsmæssige fejl
- Slid
- Skader og skjulte fejl
Kosmetiske fejl
Kosmetiske fejl omfatter typisk overfladiske ridser, pletter på bilens sæder, mindre stenslag i forruden, små farveafvigelser i lakken, synlig rust eller løse eller manglende pyntelister.
Disse fejl vil normalt være let synlige, selv for en køber uden specifikke tekniske færdigheder, og de påvirker normalt ikke bilens overordnede ydeevne eller køreegenskaber. Det er vigtigt at forstå, at kosmetiske fejl normalt ikke udgør en trussel mod bilens driftssikkerhed eller funktion. De er primært af æstetisk karakter og påvirker ikke bilens evne til at køre sikkert eller effektivt. Derfor vil du normalt ikke kunne få medhold i en klagesag vedrørende kosmetiske fejl.
Selvom disse fejl normalt ikke giver grund til at klage i henhold til købeloven, kan de stadig påvirke din beslutning om at købe bilen og derfor kan du eventuelt forhandle om prisen med sælgeren.
Sikkerhedsmæssige fejl
Det er vigtigt, at alle biler på de danske veje lever op til en række sikkerhedsmæssige krav om f.eks. bremser, styretøj, lygter, dæk, sikkerhedsseler og udsyn.
Derfor vil du under normale omstændigheder have gode muligheder for medhold i en klagesag, hvis der er sikkerhedsmæssige fejl på den bil du har købt.
Det gælder dog ikke, hvis fejlen var synlig ved købet. Altså hvis sælger enten klart og tydeligt informerede dig om den sikkerhedsmæssige fejl, eller hvis den var helt åbenlys; som f.eks. en flækket rude.
Slid
Slid på bilen er en svær størrelse, da slid-niveauet naturligvis varierer afhængigt af bilens alder, kilometerstand og hvordan den tidligere har været brugt. Derfor kan det være svært præcist at afgøre, hvor meget slid der er forventeligt og hvornår det er nok til en klagesag.
Generelt vil du kunne stille højere krav, jo nyere og dyrere bilen er. Samtidig er der også nogle dele i en bil – f.eks. bremseklodser og udstødning – der naturligt oplever meget slid. Disse dele må gerne være slidt, men ikke helt slidt ned.
Det kan være en udfordring at indlede en klagesag baseret på slid, medmindre bilen er slidt mere end forventet, eller medmindre der var specifikke løfter eller garantier om visse funktioner, såsom et velfungerende airconditionanlæg der viser sig alligevel ikke at fungere. I sådanne tilfælde kan du have en berettiget grund til at forfølge en klage.
Skader og skjulte fejl
Ved skader og skjulte fejl vil der typisk være gode klagemuligheder, hvis du ikke klart og tydeligt er blevet informeret om disse. Dette kan f.eks. inkludere defekte komponenter som gearkasser, en turbolader eller servostyringen. Der kan også være tilfælde, hvor skader er forsøgt skjult – som for eksempel rust, der er blevet camoufleret.
I tilfælde af klager over skader og skjulte fejl, kan du forvente at få medhold, hvis problemet eller årsagen til det var til stede på tidspunktet for levering og overstiger, hvad du rimeligt kunne forvente i forhold til bilens generelle tilstand.
Vær opmærksom på, at ovenstående er vejledende eksempler, og at resultatet af en klagesag altid vil afhænge af en konkret vurdering af den enkelte sag.
Dine klagemuligheder
Hvis du ønsker at klage over en fejl på den brugte bil, du har købt, afhænger dine klagemuligheder af, hvem du har købt bilen af.
Har du købt bilen hos en forhandler, skal du altid starte med at klage hos forhandleren først.
Forhandleren har ret til at inspicere fejlen og foretage en vurdering af, om den falder ind under købelovens reklamationsret eller en eventuel garanti. Hvis brugtbilsforhandleren anerkender sit ansvar og indvilliger i at dække omkostningerne ved reparationen, skal han sikre, at bilen bliver repareret inden for en rimelig tidsramme. Den præcise tidsramme for reparationen vil variere afhængigt af forskellige faktorer, herunder fejlens kompleksitet og tilgængeligheden af nødvendige reservedele.
Hvis brugtbilsforhandleren ikke er enig i, at fejlen er omfattet af købeloven eller garantien, har du ret til at tage sagen videre. Ankenævn for biler behandler klager, der handler om køb af biler (både nye og brugte) over 10.000 kr. samt værkstedsregninger på over 1.500 kr.
Har du købt den brugte bil hos en privatperson, kan du ikke få hjælp fra Ankenævn for biler. Derfor kan det være ret svært at lykkedes med en klagesag, hvis det viser sig, at der er noget galt med bilen. Du har dog muligheden for at gå til domstolene med sagen, hvis du ikke kan finde en løsning med sælger.
Undgå brugtbilsfælden
Hvis du gerne vil undgå ‘brugtbilsfælden’, når du skal købe en brugt bil, er der heldigvis en række ting du kan gøre. Herunder har vi listet vores bedste tips til at undgå kedelige overraskelser, når du køber en brugt bil.
- Research er nøglen: Inden du begiver dig ud på jagt efter din drømmebil, er det vigtigt at lave grundig research. Identificer hvilket mærke og model der passer til dine behov og dit budget. Læs anmeldelser og få en idé om de almindelige problemer, der kan opstå med den pågældende biltype. Det giver dig en idé om, hvad du skal være opmærksom på, når du kigger på annoncer, men på du kan også få en fornemmelse af, hvilke problemer der kan opstå senere hen.
- Fastlæg dit budget: Sæt et realistisk budget, og vær klar over, hvad du har råd til. Det gælder ikke kun i forhold til bilens pris nu og her, men også i forhold til løbende driftsomkostninger, herunder brændstof, forsikring, vedligeholdelse og afgifter.
- Køb fra pålidelige kilder: Hvis du gerne vil gå med den løsning, der traditionelt giver mest sikkerhed omkring brugtbilskøb, bør overveje at købe din brugte bil fra en velrenommeret forhandler, der specialiserer sig i brugte biler. Dette kan give dig en vis grad af beskyttelse, samt muligheden for at inspicere flere biler på ét sted. Hos bilforhandlere vil dit køb også være omfattet af købeloven, hvilket giver dig flere rettigheder i forhold til eventuelle reklamationer.
Derudover kan du også her forhandle dig frem til en garantiordning. Typisk vil det dog så være lidt dyrere at købe en brugt bil hos en bilforhandler, da netop denne ekstra beskyttelse indregnes i prisen. Alternativt kan private sælgere også være en god kilde, men vær ekstra omhyggelig med dine undersøgelser af bilens tilstand. - Tjek synsrapporter og registreringsattesten: Indhent altid de seneste synsrapporter og registreringsattesten for den brugte bil, du overvejer at købe. Disse rapporter indeholder vigtige oplysninger om bilens tidligere ejerskab, eventuel pant eller restgæld i bilen samt bilens servicehistorik.
- Grundig inspektion af bilen: Før du foretager et køb, er det afgørende at inspicere bilen grundigt. Hvis du ikke er teknisk kyndig, kan det være en god idé at få en mekaniker til at gennemgå bilen for dig. Vær opmærksom på eventuelle tegn på slid, rust eller skader.
- Kør en prøvetur: En prøvetur er altid en god måde at vurdere bilens generelle tilstand og køreegenskaber. Vær opmærksom på eventuelle unormale lyde eller problemer, der opstår under prøveturen.
- Forhandl om prisen: Vær klar til at forhandle om prisen. Undersøg markedsværdien for lignende biler og brug dine observationer fra inspektionen og prøveturen som argumenter.
- Kontrakt og dokumentation: Når du har besluttet dig for at købe, skal du sørge for, at der udarbejdes en skriftlig kontrakt, der beskriver vilkårene for handlen. Få alle nødvendige dokumenter, inklusive ejerskabsdokumenter og servicebøger.
At tage disse forholdsregler kan hjælpe dig med at undgå de typiske faldgruber, der kan følge med købet af en brugt bil, og sikre, at du får en pålidelig og værdifuld investering.
Overvejer du at sælge din bil?
Undgå hovedpinen og sælg din bil til Autobasen og få en god pris, mens du slipper for alt det normale besvær ved at sælge en bil.